Mübin Orhon, Onur Kılıç

1924 doğumlu Mübin Orhon yüzüncü yaşına yaklaşırken, Galeri Nev üç etaplı sergiler dizisinin sonuncusunu açmaya hazırlanıyor. Sergiler, genellikle soyut ve monokrom resmin devleri Fontana, Hartung, Klein, Newman ya da Rothko ile kıyaslanan Mübin Orhon’u, çağdaş sanatın üç farklı kuşağından üç farklı isim ile yanyana getirmeyi öneriyor. 
 
Sergilerden ilki, 2021 yılında Ankara’da açılıyor. Alev Ebüzziya ile Mübin Orhon’u bir arada sergilendiği “Boşluk Korkusu”, Ebüzziya’nın eşsiz form ve renk araştırmalarını, Mübin’in form almayı bütünüyle reddeden lekeselliği ve ışık üzerine deneyleri ile birleştiriyor. Galerist ile birlikte 2022 yılında İstanbul’da gerçekleştirilen ikinci sergi, Mübin’in yanına biraz daha genç bir sanatçıyı, Phoebe Cummings’i yerleştiriyor. Alev Ebüzziya’nın çanakları içindeki boşluk ile Mübin Orhon’un yarıkları arkasındaki boşluktan sonra bu sergide, Cummings’in eserlerini yok etme deneyimi ile Orhon’un yok olma deneyimi eşleniyor. Phoebe Cummings’in olanca barok, floral, fakat mat heykelleri, Mübin’in parlak fakat olabildiğince süssüz, hatta ‘şekilsiz’ guajlarına karışıyor. Cummings duvarlardan dışarıya doğru büyüyen dalları ile izleyiciye doğru uzanırken, Orhon bizi duvarların içine çekiyor. 
 
Mübin Orhon’a benzerleri, kuşaktaşları ile değil, bugünün sanatından en benzemezleri ile yan yana bakmanın uyandırdıkları üzerine kurulan yeni sergi, 4 Şubat’ta Galeri Nev’de açılıyor. Bu son sergide Mübin Orhon’un 1975 yılı etrafına toplanan eserlerine, 1995 doğumlu, henüz tek başına hiç sergilenmemiş genç bir sanatçı, Onur Kılıç katılıyor. Kılıç’ın sergiye dahil edilen eserleri, Mübin’in en koyu, en karanlık paletinden renkler paylaşıyor. Aynı zamanda, biçimler dünyasına hiçbir direkt referansı olmayan Orhon’un eserleri, yine ve son kez, biçimle, bu defa mekân ile, eşyalar ile ve bu mekânlar içinde gezinen, bu eşyaları kullanan gizemli figürler ile sohbet ediyor. 
 
Böylece yüz yaşına kısa zaman kala, Mübin’in sanatının her dili konuşabildiği, her evrenden yıldızları yansıtabildiği, kısacası zamansızlığı ortaya konuyor. Kızı ve varisi Bénédicte Orhon’un da yazdığı gibi, “bakmasını bilen gözler için” Mübin âdeta sonsuzlaşıyor, tıpkı resimlerinin ta kendileri gibi. Sergiler aynı zamanda, kırk yaşına kısa zaman kala Galeri Nev’in, sanat tarihini henüz pratiğinin başında sanatçıları Türkiye’de sanatın kadim isimleri ile bir arada düşünerek kurgulama önerisinin altını da çiziyor. Galeri’nin uzun zamandır sürdürdüğü NevNesil ve NevNadir sergi dizilerinin estetiği ve esprisi, Mübin Orhon’un ismi etrafında hatırlanıyor.
 
 
* Le Corbusier’nin “Dik Açı için Bir Şiir”ine saygı ile…