Pelin Kırca

Tavşan Yuvasına Düşüş

21.01.2021 - 20.02.2021

Galeri Nev

“Size maceralarımı anlatabilirim ama yalnızca bu sabahtan başlarsak“, dedi Alice biraz çekinerek; “düne geri dönmenin faydası yok, çünkü başka bir insandım o zaman.“

Alice’in ilk kitabı 2015’te Norgunk Yayınları tarafından basıldı (Alice’in Harikalar Diyarındaki Maceraları). Kitap için yaptığım desenleri, o günden bu yana, sanki evini bulmasını beklediğim çeyizim gibi sakladım durdum. Şimdi düşünüyorum da, Galeri Nev’den başka bir “yuva”ya düşemezlerdi. Çocukluğum ve üniversite yıllarım Ankara’da geçti. Galeri Nev, küçük ve kuru bu kentten dış dünyaya açılan bir pencereydi, oradan/orada nefes alıyorduk. Bir galeri mekânındansa sihirli, bambaşka bir boyuttu. Dolayısıyla benim için “Tavşan Yuvasına Düşüş” tam anlamıyla bir yuvaya dönüş.

“İçinde hiç resim ve konuşma olmayan bir kitap” diye düşündü Alice, “ne işe yarar ki?”

Lewis Carroll’un olağanüstü incelikteki dil dünyası ile her karşılaştığımda, mantık oyunlarının yanında son derece derin felsefi ayrıntılar da barındıran Alice kitaplarını her okuduğumda, bambaşka anlamlar ve bulmacalar buluyorum. Senelerdir biriktirdiğim farklı illüstratörlerin desenleri ile dolu mütevazi Alice kitapları koleksiyonum da aynı derece sonsuz. Buna rağmen, yayınevinden teklif geldiğinde, Alice illüstrasyonlarının kalabalık rekabetinin beni korkutmasına izin vermeden, içgüdüsel olarak öykünün içine girebildim. Bunda benim Alice’imin biraz bana benzemesinin de etkisi oldu sanıyorum.

“Kimim ki ben şimdi? İşte, al sana müthiş bir muamma!”...

Lisans eğitimimi Bilkent Üniversitesi Grafik Tasarım Bölümü’nde tamamladım. Ardından New York’taki School of Visual Arts’ta tasarım üzerine yüksek lisans yaptım. SVA’den mezun olduktan sonra, bir tasarım ofisinde kapalı kalıp çalışmak istemedim. Şehri yaşayabileceğim bir düzen kurmaya çalıştım. Çok şanslıydım; ilk projem Illya Szilak tarafından yazılan “Reconstructing Mayakovsky” electronik kitap projesini destekleyen bir animasyon filmiydi. Bu filmin uluslarası festivallerdeki başarısı benim için tamamen süpriz oldu. Ve kariyerim şekillenmeye başladı… New York’da beşinci yılıma yaklaşırken, ya daha yerleşik bir hayat kurmam ya da taşınmam gerektiğini düşündüm ve üç hafta içinde kendimi İstanbul’da buldum. 2009-2010 İstanbul’un en heyecanlı zamanlarıydı ve başka bir kentte olmayı istemiyordum. Bir süre Rafineri Reklam Ajası'nda çalıştım. Aralıklı olarak Bilgi, Kadir Has ve Özyeğin üniversitelerinde tasarım dersleri verdim. İlk kişisel sergim “In Bloom” 2015’te açıldı. 2016’da Werner Herzog’un "Haydut Film Okulu"na (Rogue Film School) katıldım. 2018 yılında, İstanbul Modern’in davetiyle, “Aysız Bir Gece” animasyon filmim Londra’daki Whitechapel Gallery öncülüğünde gerçekleşen Artists’ Film International programına davet edildi. Bir yandan da, Begüm Khan, Beymen, Fey ve Zac Posen için tasarımlar gerçekleştirdim. 

“Hepimiz deliyiz burada!”

Alice desenleri neredeyse elli tane! Ancak onları bir araya getirmek bir sergi yapmıyor; sergiyi de ayrıca tasarlamak, kendi içinde tutarlı ve sihirli bir dünya kurmak gerekiyor. Tavşan Yuvasına Düşüş’te, “Aynanın İçinden” çıkıp, galeride yeniden belirmiş karakterler var. Bunlar, âdeta donmuş bir zaman kesitinin, beş kanatlı bir paravanın içine yerleşmiş panaromik temsili. Fakat aynı zamanda paravan, kendi kendine ayaklanmış kaçmaya çalışan bir anlatıcı gibi de. Nitekim marangozumuz ile çalışırken, ayaklardan birini, galerinin içinde gezen topunun peşinde bir “kaçan ayak” olarak tasarladık. Ayrıca, Harikalar Diyarı’ndan duvar kağıtları da  var. Bunlar biraz da, kıyafet tasarlarken, kolaj ve tekrar ile motifler keşfetme tecrübemden doğdu. Duvar kağıtlarının üzerine yerleşen eserler, bize Alice öykülerinin derinliğini veriyor. Sergiye, iki kitabı peşpeşe ciltleyerek kendim için yaratttığım Alice kitabım ve bir de animasyon video eşlik ediyor. Videonun sesleri mekânın içinde yankılanıyor. 

“Turtaları kim çaldı?”

 

“Kupalar kızı, yaktı maltızı, 

Turta yesin diye Kupa Papazı: 

Kupa Valesi, oburun teki, 

Çaldı turtaları, kaldı pek azı!”*

*1782’den bir çocuk şiirinin ilk dizeleri