Yüz Yıl, Yüz Desen:
Bekir Akbaş Koleksiyonu’ndan
Bir Seçki
Galeri Nev, yaklaşık otuz yıldır düzenli olarak temsil ettiği, Türkiye’de sanatın belki de en “ikonik” figürü Abidin Dino’yu, yüzüncü doğum yıldönümünde, yüz desenin yer alacağı bir sergiyle anıyor. Koleksiyoner Bekir Akbaş’ın on yılı aşkın bir zaman içinde tutku ve sebatla topladığı, ancak hiç sergilemediği desenler, “Yüz Yıl, Yüz Desen” dolayısıyla ilk kez gün yüzüne çıkıyor. Eserler aynı zamanda, Akbaş Koleksiyon’nun oluşma serüvenine tanıklık eden sanat tarihçi İlhan Alemdar’ın kaleme aldığı metin eşliğinde Galeri Nev yayınlarından çıkacak bir katalogda da bir araya geliyor. Söz konusu katalog, koleksiyonu belgelenmekle kalmıyor, bu eserlerin çoğunluğunu oluşturan, Yaşar Kemal’in “Deniz Küstü” romanı ile Nazım Hikmet’in “Kuvvayi Milliye Destanı”nın da aralarında bulunduğu, Abidin’in yakın dostlarının elinden çıkma edebi başyapıtlar için gerçekleştirdiği illüstrasyonların izini de sürüyor. Sergiyle eş zamanlı olarak, Sanat Dünyamız Dergisi de, Dino’nun hayatının ve çalışmalarının belli dönemlerine odaklanan özel bir dosya yayımlıyor. Deniz Artun’un, Abidin Dino ile Galeri Nev’in “Nev-i Şahsına Münhasır” ilişkisini NevArşiv belgelerine dayanarak kaleme aldığı yazısı ile, Bora Gürdaş’ın sanatçının eserlerini 1960’lı yılların toplumsal ve kültürel dinamikleri ekseninde değerlendiren yazısı dosyanın ana başlıklarını oluşturuyor.
Abidin Dino, ilk desenlerini 1931’de “Artist” dergisinde yayımladı. 20 yaşında D Grubu’nu, 26 yaşında Liman Grubu’nu kurdu. 1934’te Sovyetler Birliği’ne davet edildi, Lenfilm Stüdyoları’nda ressam olarak çalıştı, Sovyet yönetmenlerle film çekimlerine katıldı, Stanislavski için sahne krokileri çizdi. 1937’de Paris’te Gertrude Stein ile bir operanın dekorları üzerine çalıştı. 1941’de Anadolu’ya sürgün edildi. 1951’ de Venedik Bienali’ ne katıldı. 1952’de Paris’e yerleşti; kısa bir süre Tristan Tzara’nın aracılığı ile girdiği Picasso’nun Valluaruis’deki atölyesinde çalıştı. 1955’te Galerie Kleber’de açtığı ilk kişisel sergisini takip eden yarım asırda eserleri New York, Moskova, Amsterdam, Atina, Prag, Zürih, Milano, Roma ve Paris’in de aralarında bulunduğu pek çok farklı kentte izlendi. Paris, Musée de l’Art Moderne de la Ville, Abidin’in resimlerini koleksiyonuna kattı. Türkiye’deki ilk sergisi 1964’te, İstanbul’da bulunan Galeri 1’de düzenlendi. Abidin’in kişisel sergileri daha sonra Ankara, İstanbul ve İzmir’de devam etti, ayrıca eserleri farklı temalar etrafında düzenlenen sayısız karma sergide yer aldı. “Goal” adlı uzun metraj belgesel filmi, 1966 yılında British Academy tarafından Robert Flaherty Belgesel Ödülü’ne layık görüldü. 1979 yılında Fransız Plastik Sanatlar Birliği’nin Onursal Başkanlığına seçildi. 1984’te Galeri Nev, Abidin Dino’nun “El” desenleriyle açıldı. Aradan geçen zamanda Nev, sanatçının on yedi ayrı kişisel sergisine ev sahipliği yaptı ve eserlerini otuz farklı kitap ve katalogda bir araya getirdi.
